Er gaat niets boven een fietsrit waarbij alles vanzelf gaat. Je hoeft niet te zwaar te trappen, maar ook zeker niet te licht. En als je wegrijdt bij het stoplicht, even de wind in de rug hebt of een heuveltje moet beklimmen, schakel je zonder erbij na te denken naar een hogere of lagere versnelling. Het versnellingssysteem kan je fietsplezier maken of breken. Welke systemen zijn er? En hoe kom je erachter welk systeem bij je past?
Op fietsen zonder versnellingssysteem kom je natuurlijk gewoon vooruit. Maar met tegenwind of heuvelop maak je het jezelf knap lastig. Daarom geven veel mensen de voorkeur aan een fiets met versnellingen. Het ene systeem is het andere niet, en dus zetten we de belangrijkste verschillen tussen naafversnelling, derailleurversnelling en traploze versnelling voor je op een rij.
Naafversnelling
Fietsen met naafversnelling worden vaak stadsfietsen genoemd. Verschillende kleine tandwielen zitten in de naaf van het achterwiel verstopt en zijn zo gepositioneerd dat je, afhankelijk van de gekozen versnelling, lichter of zwaarder fietst. Omdat het een gesloten systeem is, kan er geen stof, vuil of water bij de tandwielen komen. Een naafversnelling heeft daarom zelden onderhoud nodig.
Shimano Nexus 3, 7 en 8 zijn de populairste systemen. Het cijfer staat voor het aantal versnellingen. Aan Nexus 3 heb je op vlakke wegen meestal voldoende. Met Nexus 7 en 8 heb je meer keuze. Zo kan je sneller wegfietsen uit stilstand en ook bij wind mee nog met een rustige cadans trappen.
Voordelen naafversnelling
- Gesloten systeem, dus onderhoudsarm
- Kan met onderhoudsarme riemaandrijving gecombineerd worden
Nadelen naafversnelling
- Niet geschikt voor steile hellingen
- Terugschakelen kan moeite kosten, zeker heuvelop
Derailleur
Bij derailleurversnelling zijn de tandwielen wel zichtbaar, buiten de naaf van het achterwiel. Met de derailleur breng je de ketting naar een groter of kleiner tandwiel, waardoor het trappen zwaarder of juist lichter wordt. Het aantal tandwielen verschilt per systeem. Sportfietsen en hybride fietsen zijn altijd uitgerust met derailleurversnelling. Vooral omdat een derailleur sneller schakelt en een groter bereik mogelijk maakt. Shimano heeft populaire systemen als Altus en Deore op haar naam staan.
Soms hebben fietsen ook een voorderailleur. Je hebt dan ook bij de trapas 1 of 2 extra tandwielen, die je bedient met een afzonderlijke schakelaar. Die vind je meestal bij het linkerhandvat. Het aantal versnellingen wordt dan verdubbeld of verdrievoudigd. Bij (elektrische) hybride fietsen komt een voorderailleur nauwelijks voor. Op mtb’s en racefietsen is het wel gebruikelijk.
Voordelen derailleur
- Groot schakelbereik mogelijk
- Schakelt snel
Nadelen derailleur
- Heeft relatief veel onderhoud nodig
- Kan niet worden gecombineerd met een belt
Traploos en automatisch
Traploze naafversnelling van Enviolo ziet er op het eerste gezicht hetzelfde uit als reguliere naafversnelling. Tot je op de fiets stapt en de schakelaar gaat gebruiken.
Als je schakelt maak je geen ‘sprong’, waardoor je ineens een stuk lichter of juist zwaarder trapt. Je schakelt juist vloeiend naar een hogere of lagere versnelling. Vergelijk het met de helderheidsinstellingen op je telefoon. Je hebt de felste en minst felle stand, en daartussen is alles mogelijk. Met traploze versnelling werkt het net zo.
De traploze versnellingsnaaf van Enviolo is ook in een intelligente uitvoering verkrijgbaar. Enviolo Automatiq zoekt de beste versnelling bij de door jou gewenste trapsnelheid. Als de omstandigheden veranderen, bijvoorbeeld de helling van de weg, wordt de versnelling automatisch aangepast.
Voordelen traploze versnelling
- Schakelt intuïtief en met direct resultaat
- Gesloten systeem, dus onderhoudsarm
- Kan met onderhoudsarme riemaandrijving gecombineerd worden
Nadelen traploze versnelling
- Het bereik (van de hoogste naar de laagste versnelling) is kleiner dan bij andere systemen
- Is vanwege het lage bereik en het gewicht alleen verkrijgbaar bij elektrische fietsen
Maak een proefrit en vergelijk versnellingssystemen
Het verschil tussen traploze, naaf- en derailleurversnelling gaat pas echt leven als je de systemen zelf test. Dat lukt het beste tijdens een proefrit in een winkel bij jou in de buurt. Kom langs en leg al je vragen voor aan onze fietsexperts. We helpen je graag op weg.
